“We moeten op zoek blijven naar de kleine dingetjes”
Elk biertje is twee boterhammen, toch? Nou, dat is hier letterlijk het geval”, vertelt biersommelier Frank Wouters van OPENER bier. Hij maakt bier van brood dat overblijft in het GuestHouse Hotel van Coen Schelfhorst. “Stokbrood, krentenbrood, eierkoeken… En dat is alleen nog van het ontbijt.” Frank brouwt er bier van, dat Coen weer tapt in de bar van zijn hotel in Kaatsheuvel. Coen: “Het is een lekker biertje en een leuk verhaal om te vertellen aan onze gasten. Proef je het zoet van de eierkoeken?”, zeg ik dan. Brood dat anders weggegooid zou worden, wordt nu dus gebruikt om bier te brouwen. Dat betekent minder voedselverspilling én 30 kilo minder graan om te verbouwen en naar de brouwerij te rijden.
Duurzaam? Zeker. Maar ook heel leuk om te doen en te vertellen. En dat is precies waarom we met een groepje ondernemers langsgaan bij Opener bier en GuestHouse Hotel in Kaatsheuvel. We delen dit verhaal om andere recreatie-ondernemers te inspireren zelf ook duurzame stappen te zetten.
“Duurzaamheid is géén doel op zich.”
Het is een aanstekelijk verhaal van twee ondernemers die gemotiveerd zijn om duurzaam te ondernemen. Hotelier Coen: “We hebben in de vrijetijdssector ook gewoon een verantwoordelijkheid. Punt. Maar duurzaamheid moet volgens mij géén doel op zich zijn. Wij zien het als een natuurlijk proces met medewerkers samen. Dat werkt volgens mij veel beter dan het schrijven van een paar interne memo’s of het halen van een certificaat.”
Kleine stappen, grote betrokkenheid
Bij GuestHouse Hotel hebben medewerkers daarom samen een greenteam opgericht. Coen: “We testten onlangs 20 verschillende rietjes. Sommige lossen gewoon op in je cola, wist je dat?” Inmiddels hebben ze hier in Kaatsheuvel geen plastic rietjes meer en ook van de plastic bekertjes op de hotelkamers zijn ze af. Brood dat in plastic kwam, komt nu in kratten. En kaas voor het ontbijt snijden ze zelf. Het scheelt bergen plastic. Ook hebben ze hun eigen milieustraatje voor het scheiden van afval én helpen gasten mee. Coen: “Maar ik zeg ook heel eerlijk, op de kamers staat maar één afvalbak. Daar moeten we nog iets mee, maar ik weet nog niet hoe. Het liefst praktisch en een beetje leuk.”
“Kom je in de buurt van dat groene spul? Dan wordt het ook echt koeler.”
Met de bouw van het hotel 1,5 jaar geleden is ook veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Op het dakterras groeien sedumplanten. “Kom je in de buurt van dat groene spul? Dan wordt het ook echt koeler”, vertelt Coen. Gerecyclede steenschotten op de vloer geven een strandtentgevoel en veel meubilair is gemaakt van pallets. De kok plukt verse kruiden uit de kas of uit de kruidentuin. Stroom van zonnepanelen gaat naar de naastgelegen supermarkt en warmte uit de keuken wordt gebruikt voor verwarming van de kamers. En overal vind je dubbelglas en ledverlichting. Coen: “Voedselverspilling wil ik nog verder aanpakken. Want het is echt vreselijk wat er elke dag overblijft. We gaan kleinere broodjes en croissantjes bestellen voor het ontbijt. En we zijn nog in gesprek met No Food Wasted. We moeten op zoek blijven naar de kleine dingetjes.”
“Gasten wil je niet vermoeien met een belerende vinger.”
Communicatie is cruciaal. Coen: “Voor je gasten is het belangrijk dat je het luchtig houdt. Ze zijn even weg van huis en je wilt ze niet vermoeien met een belerende vinger. Wij draaien het liever om. Sla je het schoonmaken van je kamer over? Dan krijg je daar bij ons een gratis ontbijtje voor terug. Dat bewijst meteen dat duurzaam ook commercieel kan zijn. Want de overige kamergenoten ontbijten waarschijnlijk gezellig mee. En zij betalen wél voor hun ontbijt.
Eigen hop
Ook bij OPENER lopen duurzaamheid, ondernemerschap en gastbeleving door elkaar. Frank: “We verbouwen zo veel mogelijk van onze eigen ingrediënten. Hop bijvoorbeeld. Dat kun je bij ons komen plukken tijdens het OPENER Hopoogstfeest. Dat is duurzaam, want het scheelt uitstoot door transport, maar het is ook gewoon heel leuk en goede reclame voor ons bedrijf.”
Afval wordt veevoer
De weides rondom de brouwerij ogen fris en groen. Verzorgd en aantrekkelijk voor gasten die komen brouwen, proeven, leren en beleven. Frank: “We maaien zonder bak en laten het gras gewoon liggen. Goed voor de bodem en een prima bescherming van het gras tegen felle zon in de zomer.” De retentievijver vangt regenwater op en houdt de bodem nat in tijden van droogte. Het stroomt via putjes van de daken richting de vijver. Waterplanten houden de vijver gezond. Bierbostel, ons enige restproduct, gaat naar de koeien in de buurt.”
“Ik wilde zelfvoorzienend worden. Maar dát viel tegen.”
Ook bij OPENER bier hebben ze grote stappen gezet met de verbouwing een tijdje geleden. Bijvoorbeeld met een installatie voor warmteterugwin, zonnepanelen en een warmtepomp. Frank: “Ik wilde in principe zelfvoorzienend worden. Maar dat viel even tegen.” Vooral de uitgebreide wet-en regelgeving voor horeca en recreatie zat dwars. Ook viel de realiteit wel eens tegen. De warmtepomp blijkt bijvoorbeeld veel stroom te verbruiken.
“We blijven duurzame stappen zetten”
Toch blijven ze duurzame keuzes maken. Frank: “Je vindt hier geen fossiele brandstoffen en we draaien volledig op zonne-energie. Ook gebruiken we minder water. Voor het brouwen van één liter bier is normaal acht liter water nodig. Wij hebben dit teruggebracht naar drie liter water. En daar ben ik trots op. Zo blijven we duurzame stappen zetten.”
De duurzame maatregelen van Coen en Frank op een rijtje:
Energie
- Installatie voor warmteterugwin
- Warmte uit keuken gebruiken voor kamers
- Zonnepanelen–> Eigen gebruik én voor de naastgelegen supermarkt
- Warmtepomp
- Dubbelglas
- Goede isolatie
- Overal ledlampen
Voedselverspilling
- Bier brouwen van overgebleven brood
- Kleinere broodjes en croissantjes bij het ontbijtbuffet
Minder plastic
- Papieren rietjes i.p.v. plastic rietjes
- De bakker doet voortaan de broden in kratten van het hotel i.p.v. in plastic zakken
- Plakken kaas schaven ze zelf, scheelt plastic verpakkingen
- Geen plastic bekertjes meer op hotelkamers
Afval
- Papier wordt gratis opgehaald door een plaatselijk bedrijf
- Gasten doen koffiebekertjes in een aparte bak. Die staat goed zichtbaar naast het apparaat.
- Afval wordt voedsel: koeien in de buurt eten restproduct bierbostel
- Afval beter scheiden in de keuken
Hergebruik van materiaal
- Eerder gebruikte steenschotten op het dakterras
- Meubels zijn gemaakt van pallets
Water
- Minder water gebruiken bij het brouwproces
- Regenwater stroomt in retentievijver
- Een gratis ontbijtje voor gasten die tussentijdse kamerschoonmaak overslaan (bespaart water en sop)
Groen
- Groen dak met sedumplanten
- Kruidenkas en kruidentuin
- Gemaaid gras blijft liggen
- Zelf hop, mout en kruiden verbouwen
CO₂-reductie
- Werken met lokale producten
- Werken met lokale ondernemers